Menkemaborg

Omgeven door water ligt het driebeukig hoofdgebouw van de Menkemaborg op een rechthoekig eiland. Voor 1400 werd op deze plek een vierkante woontoren gebouwd door de familie Menkema. In 1921 werd het gebouw door de laatste eigenaar geschonken aan het Museum van Oudheden in Groningen. Nu wordt de borg beheerd door een stichting.

In 1400 is sprake van de verwoesting van het eerste huis op deze plek. Over de eigenaren tot de zeventiende eeuw zijn we nauwelijks ingelicht, maar in de zestiende eeuw moet het eenvoudige huis een paar maal zijn uitgebreid met nieuwe woonvleugels zodat een U-vormige plattegrond ontstond. Opdrachtgever van die laatste verbouwing was Osebrand Menkema, maar nog geen eeuw later gaf een nazaat opdracht tot weer een grote verbouwing.
In 1705 ontstond onder architect Allert Meijer de huidige Menkemaborg. Het bakstenen pand bestaat uit twee evenwijdige bouwlichamen met twee verdiepingen en een souterrain met opkamers. Het rechthoekige voorterrein heeft op de hoeken twee vierkante torentjes. De voorgevel heeft boven de voordeur een zandstenen reliëf met het alliantiewapen Alberda-Van Berum. Aan weerszijden van de deur bevinden zich achttiende-eeuwse schuifvensters en aan de voorgevel hangt ook de bijzondere gesigneerde dienstbel uit 1655.
Het interieur laat een gaaf bewaard achttiende-eeuwse indeling zien met een centrale lange gang met aan weerszijden kamers. In sommige kamers zijn gebeeldhouwde eiken schoorsteenmantels te zien met mythologische schilderstukken en historisch behang. De keuken, gesitueerd in de kelder in het achterhuis, is het oudste deel van het huis en gaat terug op de allereerste borg die hier stond.×