Huis te Werve

Midden in het veengebied bij Voorburg lag een horst, een hogergelegen stuk land. Het was op die horst dat in 1281 sprake was van een hoeve. Dit is misschien de eerste vermelding van het middeleeuwse kasteel Te/De Werve. Het kasteel raakte enigermate in verval en daarom werden stenen gebruikt voor een toren in de omgeving. Toen het huis in handen kwam van de familie Mathenesse, nam het ook die naam over.
In de zeventiende eeuw - het huis werd inmiddels weer als Te Werve aangeduid - liet de toenmalige eigenaar, Van Halewijn, rondom het huis vijvers graven, een wandellaan aanleggen, bouwde een parterre met bloemperken en tuinbeelden aan de zuidkant van het huis en liet een klein paviljoen met grotachtige gebouwtjes neerzetten. Een klein arcadië in de polder dus!
Op een tekening is te zien dat het huis toen uit twee vleugels en een hogere toren bestond, met een slotgracht en bijbehorende ophaalbrug. De familie Van Halewijn bleef tot 1796 in de familie. Door de economische crisis van die tijd kwam het, zoals meer kastelen en buitenplaatsen, in handen van enkele zakenlieden die het lieten afbreken.
In de negentiende eeuw kwam er ook nog een spoorlijn over het landgoed lopen.
Op de plek van het oude huis was inmiddels een herenhuis gebouwd, tegen de nog bewaard gebleven delen van kasteel Te Werve. Dit herenhuis is een aantal malen verbouwd en was in gebruik als kantoor. Nu wordt het in stand gehouden door een groep vrijwilligers. Het oogt negentiende-eeuws, maar heeft dus veel oudere delen!×